PROSEDUR PERBINCANGAN

1. Sebelum Lembaga bersidang, Yang DiPertua hendaklah benar-benar faham akan bidang tugas serta perkara yang dirujuk kepada beliau. Yang DiPertua mestilah memahami kejadian yang hendak disiasat oleh Lembaga. Yang DiPertua hendaklah menentukan perkara-perkara berikut:

• Lembaga bersidang di tempat dan masa yang ditetapkan dalam Perintah Sidang.
• Semua ahli-ahli hadir pada sebilang masa semasa Lembaga bersidang.
• Ahli-ahli Lembaga faham akan tugas dan tanggungjawab mereka.
• Perkara-perkara yang berikut hendaklah dibentangkan oleh Yang DiPertua kepada ahli-ahli Lembaga pada hari pertama persidangan: 

     i. Memahamkan ahli-ahli akan perkara-perkara yang 

        dinyatakan dalam Perintah Bersidang.

        ii.  Bidang tugas Lembaga.

   iii. Memberi penugasan  terperinci  kepada   setiap 
        ahli seperti merekod  keterangan dan mengumpul 
        bukti.

    iv. Memberi   gambaran  mengenai  latar   belakang 

        perkara yang dirujuk.

     v. Berbincang     bagi   menentukan cara  terbaik 

        bagaimana siasatan akan dikendalikan.

SAKSI-SAKSI LEMBAGA

2. Yang DiPetua hendaklah medapatkan butiran terperinci berkenaan saksi-saksi yang telah dipanggil oleh Pihak Berkuasa Sidang untuk memberi keterangan. Yang DiPertua juga boleh memanggil mana-mana saksi yang tidak disenaraikan jika difikirkan perlu bagi membantu siasatan.

3. Yang DiPetua handaklah menyediakan rancangan kehadiran saksi-saksi agar masa tidak terbuang dan saksi-saksi dapat dapat memberi keterangan apabila hadir di hadapan Lembaga. Adalah menjadi kewajipan Yang DiPertua untuk menentukan pemberian keterangan oleh saksi-saksi tidak ditangguhkan setelah saksi tersebut hadir di hadapan Lembaga seperti yang telah direncanakan.

4. Kehadiran saksi-saksi boleh dipanggil hadir dihadapan Lembaga untuk memberi keterangan dengan cara-cara berikut:

• Saksi Awam. 

   Saksi awam tidak boleh dipaksa untuk hadir di hadapan 
   Lembaga bagi memberi keterangan.   Kehadiran   mereka 
   adalah semata-mata atas dasar kerjasama dan  kerelaan 
   saksi itu sendiri. Tatacara memanggil    saksi   awam 
   adalah seperti berikut : 

   i. Kehadiran saksi awam hendaklah diperolehi menerusi 
      surat yang dimajukan    kepada   saksi dan salinan 
      kepada majikan/Ketua Jabatan saksi.

  ii. Jika saksi enggan     hadir,   Lembaga   hendaklah 
      menjemput saksi tersebut untuk  membuat keterangan 
      bertulis dan memajukan     keterangan     tersebut 
      kepada Lembaga. Jika   saksi enggan,  beliau tidak 
      boleh dipaksa.

 iii. Jika mengahadapi kesukaran di dalam mengenal pasti 
      lokasi saksi, bantuan pihak PDRM boleh diperolehi.

  iv. Jika saksi awam hadir,   mereka    berhak menerima 
      elaun-elaun seperti yang     lazim    dibayar oleh 
      Mahkamah    Awam. Bagi    saksi    awam   daripada 
      kakitangan kerajaan, elaun dituntut melalui jabatn 
      masing-masing.

• Saksi Tentera.         

      Saksi-saksi tentera wajib  memberi keterangan jika 
      dikehendaki berbuat   demikian.     Markas Formasi 
      saksi-saksi perli    dimaklumkan   mengenai arahan 
      kehadiran saksi-saksi dihadapan Lembaga.

• Saksi PDRM.            

      Permohonan untuk    kehadiran   saksi-saksi   PDRM 
      hendaklah dibuat kepada Ketua Balai Polis  di mana 
      saksi tersebut bertugas ataupun kepada Ketua Polis 
      Negeri.

• Saksi Berpakaran (Expert Witness).     

      Saksi ini boleh di jemput untuk hadir sebagai saksi 
      tambahan bagi tujuan    mendapatkan  pendapat pakar 
      (expert opinion) terhadap   sesuatu   perkara  yang 
      dipakarinya.

5. Sumpah dan Ikrar. 
   Setelah  saksi-saksi hadir di hadapan    Lembaga   dan 
   sebelukm  saksi-saksi  tersebut   diperiksa,   Lembaga 
   hendaklah  mentadbirkan  sumpah    atau   ikrar dengan 
   sewajarnya:

• Bentuk sumpah dan ikrar serta tatacara pentadbirannya adalah mengikut Kaedah 59 kepada Kaedah-kaedah Acara Angkatan Tentera (Mahkamah Tentera) 1976, seperti di Jadual Keenam. Sumpah atau ikrar ini hendaklah direkodkan. Keterangan saksi-saksi hendaklah dibuat secara bersumpah. Saksi hanya dibenarkan berikrar jika:

     i. Saksi tidak mempunyai kepercayaan agama.

    ii. Bersumpah adalah bertentangan  dengan kepercayaan 

        agamanya.

   iii. Sumpah itu   tidak   munasabah untuk  ditadbirkan 

        mengikut cara   yang sesuai   dengan  kepercayaan 

        agamanya.

• Jika kanak-kanak yang belum dewasa dipanggil sebagai saksi, dan pada pendapat Lembaga kanak-kanak tersebut tidak faham akan maksud sebenar bersumpah, Lembaga masih boleh menerima keterangan kanak-kanak tersebut walaupun keterangan tersebut diberikan tanpa bersumpah jika pada pendapat Lembaga, kanak-kanak tersebut mempunyai kecerdikan yang cukup untuk membolehkan keterangannya diterima dan kanak-kanak tersebut faham tentang kewajipan bercakap benar.

6. Memeriksa Saksi. 
   Setelah saksi-saksi hadir di hadapan Lembaga, tatacara 
   pemeriksaan    saksi-saksi   tersebut dibuat    dengan 
   berpandukan perkara-perkara berikut:

• Saksi-saksi hendaklah bersumpah atau berikrar.
• Teknik soal jawab hendaklah digunakan dimana perlu.
• Soalan memimpin (leading question) booleh diajukan dan keterangan dengar cakap (hearsay) boleh diterima.
• Saksi-saksi hendaklah dibenarkan memberi keterangan dengan perkataan mereka sendiri.
• Saksi-saksi boleh memberi keterangan sama ada dalam bentuk lisan (soal jawab) ataupun bertulis.
• Semua bentuk soalan dan keterangan saksi mestilah berkaitan dengan perkara yang dirujukkan kepada Lembaga.
• Tekanan, dorongan, ugutan dan janji tidak boleh digunakan semasa memeriksa saksi-saksi.
• Sebelum saksi menandatangani keterangannya, keterangan tersebut hendaklah dibacakan semula kepada saksi berkenaan dan beliau hendaklah dibenarkan membuat apa-apa pindaan dan pembetulan jika ada.

7. ‘Orang yang Mungkin Terlibat’ Sebagai Saksi. Jika orang yang mungkin terlibat (implicated person) disenaraikan sebagai saksi, ataupun jika semasa pemeriksaan saksi-saksi lain,mereka telah mendedahkan penglibatan orang yang mungkin terlibat, selaras dengan Seksyen 147(4) Akta Angkatan Tentera 1972, tatacara tersebut hendaklah dipatuhi:

• Orang yang mungkin terlibat itu hendaklah diberi peluang untuk memberi keterangan atau keterangan balas.
• Jika hadir untuk memberi kenyataan dia hendaklah diberikan hak untuk diwakili oleh seorang peguambela. Walaubagaimanapun, dia ataupun peguambelanya tidak boleh memeriksa balas mana-mana saksi.